Arbeidsrelaties en handhaving door de Belastingdienst

Tot 1 januari 2025 gold voor de handhaving rond arbeidsrelaties het handhavingsmoratorium. Wat dat betekent, leest u hierna bij 'Hoe handhaafden we tot 1 januari 2025?'

Sinds 1 januari 2025 geldt het handhavingsmoratorium niet meer. Dat betekent dat we weer de normale regels hanteren. Meer daarover leest u hierna bij 'Hoe handhaven we sinds 1 januari 2025?'

• Hoe handhaafden we tot 1 januari 2025?

  Bent u opdrachtgever en kwamen we bij u controleren? Dan keken we of er sprake was van schijnzelfstandigheid. Dat wil zeggen: iemand werkt als zzp’er voor u, maar is in werkelijkheid in loondienst. Bij schijnzelfstandigheid zijn er 2 mogelijkheden:

  • Er is geen sprake van kwaadwillendheid. In dat geval gaven we aanwijzingen.
  • Er is wel sprake van kwaadwillendheid. In dat geval legden we u correctieverplichtingen op en naheffingsaanslagen. U kon ook een boete krijgen.

  We spreken van kwaadwillendheid als u 'opzettelijk een situatie van evidente schijnzelfstandigheid laat ontstaan of voortbestaan omdat u weet - of had kunnen weten - dat er feitelijk sprake is van een dienstbetrekking'.

  Niet kwaadwillend: aanwijzingen

  Bleek bij een boekenonderzoek dat er sprake was van een (fictieve) dienstbetrekking? Maar was er geen sprake van kwaadwillendheid? Dan gaven we eerst aanwijzingen. Voor u had dat 1 van deze gevolgen:

  • U moest de arbeidsrelatie samen met de opdrachtnemer zo vorm geven dat de opdrachtnemer echt als zzp'er werkte.
  • U moest de arbeidsrelatie als dienstbetrekking verwerken in de loonaangifte.

  Hiervoor kreeg u meestal 3 maanden de tijd. Stelden we na die termijn vast dat u de aanwijzingen niet of niet voldoende had opgevolgd? Dan legden we een correctieverplichting op. Die gold dan vanaf het moment van de aanwijzing.

  Wel kwaadwillend: correctieverplichtingen

  Bij kwaadwillendheid konden we u correctieverplichtingen of naheffingsaanslagen voor de loonheffingen opleggen. We moesten dan bewijzen dat er sprake was van 3 dingen:

  • een (fictieve) dienstbetrekking
  • evidente schijnzelfstandigheid
  • opzettelijke schijnzelfstandigheid

• Hoe handhaven we sinds 1 januari 2025?

  Sinds 1 januari 2025 hanteren we weer de normale regels. Dit betekent dat we geen aanwijzingen meer geven. Stellen we schijnzelfstandigheid vast? Dan kunnen we dus direct correctieverplichtingen en naheffingsaanslagen loonheffingen opleggen. In 2025 legden we nog geen boetes op. Vanaf 1 januari 2026 kunnen we wel boetes opleggen.

  We kunnen sinds 1 januari 2025 ook weer met terugwerkende kracht naheffen. Maar nooit verder terug dan 1 januari 2025. Tenzij er sprake is van kwaadwillendheid of als onze aanwijzing niet is opgevolgd. In dat geval kunnen we naheffen tot 5 jaar terug.

  Weet hoe we handhaven

  In het Handhavingsplan arbeidsrelaties 2026 kunt u lezen welke handhavingsinstrumenten we inzetten. We hanteren daarbij de uitvoerings- en handhavingsstrategie van de Belastingdienst. Die gaat ervan uit dat burgers en bedrijven bereid zijn uit zichzelf fiscale regels na te leven, zonder dwingende en kostbare acties van de Belastingdienst.

  Controleer regelmatig of er sprake is van loondienst

  Kwam u bij het begin van de werkzaamheden samen tot de conclusie dat er geen sprake is van loondienst? Controleer dan regelmatig of dat nog steeds zo is. Want de manier waarop u samenwerkt, kan in de loop van de tijd veranderen. En dan is er misschien wel sprake van loondienst.

  Meer weten over de feiten en omstandigheden die een rol spelen bij het beoordelen van de arbeidsrelatie? Lees dan de Toelichting Beoordeling arbeidsrelaties.

  Wat de gevolgen zijn van loondienst leest u bij:

  • Werken in loondienst - gevolgen voor de opdrachtgever
  • Werken in loondienst - gevolgen voor de opdrachtnemer